Herkese Merhaba,

Sezonsal Verimlilik kriterleri konusunda, tüm tüketicilere ve forum kullanıcılarına daha detaylı bilgi vermesi açısından, elimdeki dökümanlardan derlediğim metinleri sizlerle paylaşmak istiyorum. Öncelikle, klimalardaki sezonsal verimliliğin ne demek olduğunu ve bize ne anlattığını açıklamak gerekiyor. Bunun için okumaya aşağıda yazılı metinden başlamanızı tavsiye ediyorum.

KLİMALARDA SEZONSAL VERİMLİLİK

Klimalarda enerji tüketimini en aza indirmeyi hedefleyen Avrupa Birliği standartları artık ülkemizde de yürürlükte olacak. Enerji sınıfları da “Sezonsal Verimlilik” olarak adlandırılan yeni kriterlere göre A+, A++ ve A+++ olmak üzere 3 yeni sınıfı daha içerecek şekilde genişletiliyor.

Avrupa Birliği’nde 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe giren yeni yönetmeliğe göre klimalar artık sezonsal performansları ile değerlendirilmektedir.

SEER ve SCOP olarak adlandırılan sezonsal verimlilik değerlerine, yeni ölçümleme yöntemleri ile ulaşılmaktadır.

Daha önce cihazların enerji sınıfları tek bir çalışma noktası için belirlenirken, şimdi tüm sezonu kapsayacak şekilde birçok çalışma noktası için belirlenmektedir.

Klimalarda enerji tüketimini en aza indirmeyi hedefleyen Avrupa Birliği standartları, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren ülkemizde de yürürlükte olacak. Enerji sınıfları da “Sezonsal Verimlilik” olarak adlandırılan yeni kriterlere göre A+, A++ ve A+++ olmak üzere 3 yeni sınıfı daha içerecek şekilde genişletiliyor.

Eskiden tek bir çalışma noktasındaki hava sıcaklığı göz önüne alınarak geliştirilen klimalar, şimdi yeni Sezonsal Verimlilik kriterlerine göre farklı hava sıcaklıklarında da tasarruflu ve performanslı çalışacak şekilde teknolojik özelliklerle donatılarak geliştiriliyor. Bu durumda şu anda pazarda A sınıfında yer alan bir klima yeni sezonsal verimlilik kriterlerine göre değerlendirildiğinde daha alt bir enerji sınıfına düşebiliyor. Şu anda pazarda en üst enerji sınıfında yer alan bir ürün ile yeni sistemin en üst sınıfı A+++ kategorisine giren bir ürün arasında enerji tüketimi ve dolayısıyla kullanıcının masrafları açısından büyük farklar oluşabilir.

Şimdiye kadar klimalar, EER ve COP değerleri ile kıyaslanmaktaydı. EER, soğutma modundaki verimliliği, COP ısıtma modundaki verimliliği tanımlar ve tüketilen güç ile üretilen soğutma veya ısıtma enerjisi arasındaki orandır. Sadece tek bir çalışma noktasına göre hesaplanan bu değerler, ürünün genel performansını tanımlamakta yeterli olamıyordu. Yeni yönetmelik ile ürün verimliliğinin gerçeğe daha yakın ölçülmesi mümkün olmaktadır. SEER ve SCOP adlandırılmasındaki “S”, “Sezonsal” anlamına gelen bir simgedir ve cihazların birden fazla ölçüm noktasında test edildiği anlamına gelmektedir. Soğutma modu için ölçüm noktaları 20°C, 25°C, 30°Cve 35°C dış ortam sıcaklıklarıdır. Isıtma modu için ise, tüm bölgeleri kapsayabilecek bir sıcaklık profili oluşturulamadığı için, farklı yük profillerine sahip üç farklı iklim bölgesi tanımlanmıştır: Ortalama, Daha Sıcak ve Daha Soğuk. Ölçümler 12°C, 7°C, 2°C ve -7°C dış ortam sıcaklıklarında yapılmakta, bulunduğu bölgeye bağlı olarak farklı çalışma süreleri ile hesaplamalara dahil edilmektedir.

İkincil olarak, Sezonsal Verimlilik kriterleri ile değişen, klimalardaki ses ölçüm kriterlerini anlatmakta fayda var. Bu noktada da, SES GÜCÜ ve SES BASINCI değerlerinin ne anlam ifade ettiğini anlatarak işe başlamak gerek. Sezonsal verimlilik kriterleri öncesinde, bir çok klima üreticisinin kendi yarattıkları pazarlama kaygılarıyla, ses ölçümleri konusunda kendi ürettikleri cihazlar için kendi yorumlarını katarak tüketicilere yanlış bilgilendirmede bulundukları aşikardı. Sezonsal verimlilik kriterleri öncesinde, ses basıncı kavramının tüm ürün kataloglarında yer almasıyla, firmalar kendi yorumlarını da katarak ses seviyesi değerlerini tüketici ile paylaşabiliyorlardı. Ses Gücü kavramının kataloglarda yazılması zorunlu değildi. Örnek olarak, X firmasının ürettiği, sadece 19 dB(A) ses seviyesinde çalışır dediği klimayı alan tüketiciler, kulanım esnasında traktörle beraber evin salonunda oturuyormuş hissiyatına kapıldılar. Ya da Y firmasının ürettiği, ama üzerinde 26 dB(A) ses seviyesinde çalışır yazılı klimayı kullananlar, kullandıkları ürünün aslında X firmasının 19 dB(A) ses seviyesinde çalışır diye lanse ettiği ürüne göre, çok daha sessiz olduğunu fiziksel testlerle gördüler.

Üretici firmaların, klimalardaki ses seviyesi konusunda pazarlama kaygısıyla işin içine kattıkları yorumları yok etmek için aslında, SEZONSAL VERİMLİLİK kriterleri tarafsız bir ölçüm standardıyla, bana göre en etik biçimde hakemlik yapıyorlar. Daha detaylı bilgi için lütfen aşağıdaki metni okuyunuz.  

SEZONSAL VERİMLİLİK KRİTERLERİNE GÖRE KLİMALARDA YENİ SES ÖLÇÜM KRİTERLERİ

Artık “SES GÜCÜ” değeri üzerinden bilgilendirme yapılacak!

Ses seviyesi birimi, daha önce iç ve dış ünite ses basıncı değerleri olarak verilmekte iken, yeni yönetmelik ile iç ve dış ünite ses gücü değerleri olarak ölçülmektedir. Böylece tüketiciler, split klima sistemlerinin gürültü seviyeleri ile ilgili, satın alma kararlarını etkileyebilecek daha fazla bilgiye ulaşabilecekler ve firmaların ölçüm metotlarındaki farklılıklardan kaynaklanan, tüketicilerde algı karmaşası oluşturan değerlerin de önüne geçilmiş olacaktır.

Ses Basıncı: Sesin bir alan içindeki etkisini tanımlar. Bir iç ünitenin, belirli bir mesafeden algılanan çalışma ses seviyesini belirtir. Ölçüm noktası değişkendir.

Ses Gücü: Ses Gücü, sesin yalın değerini belirtir. Bir iç ünitenin ürettiği ses seviyesini, mesafeden bağımsız olarak tanımlar.

Aşağıdaki tabloda, soğutma modundaki klimanın anma kapasitesine göre olması gereken maksimum ses gücü seviyeleri gösterilmiştir. Bu ses gücü seviyelerinin üzerinde kalan klimaların satışı 1 Ocak 2014’ten itibaren uygun değildir. (Önemli Not: 6 kW = 20.478 BTU/h, 12 kW = 40.956 BTU/h)

Klimanın Anma Kapasitesi <= 6 kW ise;
dB(A) cinsinden iç ortam AZAMİ ses gücü seviyesi = 60
dB(A) cinsinden dış ortam AZAMİ ses gücü seviyesi = 65

6 kW < Klimanın Anma Kapasitesi <= 12 kW ise;
dB(A) cinsinden iç ortam AZAMİ ses gücü seviyesi = 65
dB(A) cinsinden dış ortam AZAMİ ses gücü seviyesi = 70

Önemli Not: Eğer klimanızın anma kapasitesi 12 kW'dan (40.956 BTU/h'dan) daha büyük ise, klimanız sezonsal verimlilik kriterleri içerisinde değerlendirilmeyecektir. Söz konusu  kapasite sınırının üzerindeki klimalar için, daha önceden kullanılan ölçüm kriterlerinin (EER, COP ve Ses Basıncı gibi) kullanılması yeterli olacaktır. Örnek olarak piyasada 48.000 BTU/h kapasiteye sahip diye satılan bir salon tipi klima, Sezonsal Verimlilik kriterlerine tabi değildir.

Üçüncü olarak, Sezonsal Verimlilik esaslarına göre klimalarda "kapalı mod" tüketim değerleri için kısıtlamalar getirilmiştir. Bu kısıtlamalar iki bölümde anlatılmaktadır.

1. Bölüm / Kapalı Mod:

Herhangi bir kapalı mod (yani klimanızın elektrik bağlantısı aktifken fakat klimanıza çalış komutunu siz vermemişken; ya da başka bir deyişle klimanız ısıtma-soğutma-nem alma gibi fonksiyonları yapmıyorken, fakat klimanızın elektrik bağlantısının aktif olduğunu gösteren, muhtemelen kırmızı renkli lamba yanıyorken), cihazın güç tüketimi hiç bir şekilde 0,5 Watt'ı geçmeyecektir.


2. Bölüm / Hazırda Bekleme Modu:

Cihazın, sadece yeniden işler hale getirme işlevini sağlayan herhangi bir şart altında, güç tüketimi 0,5 Watt'ı geçmeyecektir. Bu durum, sadece yeniden işler hale getirme işlevini sağlayan ve yeniden işler hale gelme işlevinin gerçekleştiğini gösteren durum için de geçerlidir.

Cihazın güç tüketimi, bilgi ve durum göstergesi sağlayan veya yeniden işler hale getirme işlevi ile bilgi ve durum belirtme işlevlerinin bileşimini sağlayan herhangi bir şart altında 1,00 Watt'ı geçmeyecektir. Burada anlatılan koşul, klimanın iç ünitesi ve/veya dış ünitesi üzerinde yer alan gösterge paneliyle alakalıdır.

Sezonsal Performans Katsayısı (SCOP değeri) farklı iklim şartları için Türkiye, 3 iklim bölgesi ile
değerlendirilecek, her klimanın üç farklı bölge için de enerji performans katsayıları belirlenecektir. Tüketiciler
klima alırken bulundukları bölgenin iklim şartlarına uygun özellikteki klimaları tercih ettikleri zaman
maksimum verim ve minimum enerji tüketimi elde edecekler.

3 adet iklim bölgesini tanımlamak için, 3 farklı renk seçilmiştir. Ilıman kış iklimindeki bölgeler için turuncu, ortalama kış iklimindeki bölgeler için yeşil, sert kış iklimine sahip bölgeler içinse mavi renkler kullanılmaktadır.

Avrupa’daki enerji bölgelendirmesine göre, 3 farklı sıcaklık dağılımı için aşağıdaki şehirler/ülkeler baz alınmıştır.
Turuncu: Atina, Yunanistan
Ortalama: Strassbourg, Fransa
Mavi: Helsinki, İsveç

Türkiye için de, 3 farklı renkle tanımlanacak sıcaklık dağılım değerlerinde baz alınabilecek örnek illeri aşağıda görebilirsiniz.
Turuncu: İzmir, Aydın, Muğla, Antalya, Adana, Mersin, Hayat, Gaziantep, Şanlıurfa...
Ortalama: İstanbul, Bursa, Balıkesir, Kütahya, Samsun, Trabzon, Rize...
Mavi: Ankara, Konya, Kayseri, Erzurum, Ağrı, Van...

Özetle anlatmak gerekirse, satın aldığınız bir klimanın üzerindeki enerji etiketinde, TURUNCU, YEŞİL ve MAVİ SICAKLIK BÖLGELERİ için 3 farklı SCOP değeri kolonu bulunuyor. Genelde bir çok firma, enerji etiketlerinde TURUNCU ve YEŞİL bölge için de SCOP değerlerini deklere ediyor. Azınlık olarak bazı firmalarda buna ek MAVİ BÖLGE değerini de deklere ediyor. Firmalar ürün kataloglarında da, genellikle YEŞİL BÖLGE'nin SCOP değerini kullanıyor.

Eğer siz YEŞİL bölgede yaşıyor ve klimanızı orada kullanacaksanız, bu değere göre kıyaslama yapabilirsiniz. Fakat siz daha sıcak kış iklimine sahip TURUNCU BÖLGE ile ifade edilen bir ilde yaşıyorsanız ya da daha sert bir kış iklimine sahip MAVİ BÖLGE ile ifade edilen bir ilde yaşıyorsanız, klimanızın SCOP değeri dış ortam şartlarından kaynaklı değişkenlik gösterecektir. Yani, standart özelliklerde, X markalı, giriş seviyesinde bir klimaya sahip ve İzmir'de klimasının ısıtma performansından son derece memnun olan bir müşteri, Van'da aynı klimayı ısıtmada kullansa büyük ihtimalle memnun kalmayacaktır. Bu müşterinin Van'da kullanmak için klima seçimi yaparken, klimanının MAVİ BÖLGE SCOP değerini gözlemlemesi gerek.

Bu tipte, ısıtma performansı için değişken dış ortam şartlarına göre 3 seçenekli bir enerji etiketi hazırlanması, klimaların hangi bölgelerde, hangi illerde ve hangi amaçlarla kullanılacaklarına karşılık tüketicilere daha doğru bir bilgilendirme sunmaktadır.

Yeni Enerji Yönetmeliği kapsamında, çevreye duyarlı, daha az enerji harcayan ürünlerin kullanımı
hedeflenmektedir. Buna ek olarak, 19.07.2013 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan tebliğ ile minimum
enerji sınıflarını karşılayamayan ürünlerin piyasaya arzı kısıtlanacaktır. (Bu tebliğe göre, 1 Ocak 2014
tarihinden sonra 1. sınırın altındaki, 1 Ocak 2015 tarihinden sonra 2. sınırın altındaki enerji sınıfına sahip
ürünler, piyasaya arz edilemeyecektir.)

SEER ENERJİ ETİKETİ:
1 Ocak 2014’ten itibaren klima ürünlerini satışa sunarken, SEER değeri 3,61’in altında kalan ürünlerin Türkiye’de
satışa sunulması mümkün olmayacaktır.
1 Ocak 2015’ten itibaren ise, kapasitesi 6 kW (20.478 BTU)’a eşit ya da daha düşük olan ürünler için istenen
minimum SEER değeri 4,61 olacaktır. Kapasitesi 6 kW (20.478 BTU)’ın üzerinde olan ürünler için istenen
minimum SEER değeri 4,31 olacaktır.

SCOP ENERJİ ETİKETİ:
1 Ocak 2014’ten itibaren klima ürünlerini satışa sunarken, SCOP değeri 3,41’in altında kalan ürünlerin Türkiye’de
satışa sunulması mümkün olmayacaktır.
1 Ocak 2015’ten itibaren ise, SCOP değeri 3,81’in altında kalan ürünlerin Türkiye’de satışa sunulması
mümkün olmayacaktır.

NOT: "Satışa sunulması mümkün olmayacaktır" ibaresinden kastım, bu ürünlerin ithalatçılar tarafından ilgili seneler
içerisinde ithalatının yasaklanması anlamına gelmektedir. Eğer ithalatçılar daha evvelki yıllardan eski stoklara sahipseler,
bu stokların daha sonraki yıllarda bitene kadar satılmasında sorun yoktur.

SEZONSAL VERİMLİLİK RESMİ TEBLİĞİ VE HESAPLAMALAR:

mbirol Bey'in talebi üzerine, aslında son tüketicilerin kafalarını karıştırmamak adına çok fazla detaylandırmak istemediğim
"Sezonsal Verimlilik" değerlerinin hesaplanması konusunda da kısaca aşağıda bilgilendirme yapıyorum. Buraya kadar yazılı
olan bilgileri elimde bulunan ve internet aracılığıyla ulaştığım çeşitli kaynaklardan, kendi yorumlarımı da ekleyerek yazmıştım.

Hesaplama kriterleri için bilgi almak isteyenler, Daikin Akademi bünyesinde Dr. Andaç Yakut tarafından yazılmış bulunan aşağıdaki
linkten ulaşabilecekleri makaleyi okuyabilirler. Makalenin 3-4-5 numaralı sayfalarında özet bilgiler yer alıyor.

http://www.daikinakademi.com/Media/file/Pdf/Sezonsal-Verimlilik-ve-Klimalarda-Yeni-Enerji-Etiketi.pdf

Daha da detaylı bilgi ihtiyacı olanları ise, Resmi Gazete'de yayınlanan orjinal tebliğe yönlendirmek isterim. Orjinal tebliğe aşağıdaki
linkten ulaşabilirsiniz.

www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130719-11-1.docx

Tebliği okurken size yardımcı olması açısından da, bazı teknik terimlerin kısa açıklamalarını paylaşıyorum.

Tasarım Yükü (P design) : Tasarım Sıcaklığındaki, %100’lük ısıtma yüküdür.

Tasarım Sıcaklığı (T design) : Tasarımın yapılacağı dış ortam şartlarının hangi bölge için geçerli olduğuna göre
belirlenir. (Ortalama iklim bölgesi için : -10° C, Daha Sıcak iklim bölgesi için : +2°C, Daha Soğuk iklim bölgesi
için : -22°C)

T bivalent : Isıtma performansının tamamının Heat Pump ile (ek ısıtma olmaksızın) elde edilebildiği en düşük
sıcaklığı tanımlar. T bivalent değeri farklı iklim bölgeleri için değişiklik gösterir.
(Ortalama iklim bölgesi için : maks +2°C, Daha Sıcak iklim bölgesi için : maks. +7°C, Daha Soğuk iklim bölgesi
için : -7°C). T bivalent sıcaklığı ile Tasarım sıcaklığı arasında kalan ve cihaz heat pump kapasitesinin
karşılayamadığı ihtiyaçlar için, SCOP hesaplamasına yardımcı bir ısıtıcının tüketimi dâhil edilir.

Önemli Not : Isıtma modunda SCOP Hesabı yapılırken, T bivalent noktası daha yüksek sıcaklıklarda ( -7° C
yerine -2° C) seçilirse, tasarım yükü artacak fakat SCOP değeri (verimlilik) düşecektir.

(20/01/2015, 19:08)fluminense Nickli Kullanıcıdan Alıntı: rezerve nedir abi? okumak için sıraya mı giriliyor,anlamadım kusura bakmayın..

Yazdıklarım bölünmesin, konuya ilk girenler baştan kesintisiz olarak okumaya başlasın diye REZERVE yazarak kendime alan yaratıyordum. Zaman buldukça da konuyu genişleterek yazıyorum. Daha ekleyeceğim noktalar var.

Nitekim sizin mesajınızla beraber daha fazla rezerve alan ayırma şansım kalmadı Sağlık olsun, rezerve ettiğim yerlere sığdıracağım artık.

Bu arada, teknik ayrıntılara çok fazla girmeden tüketicilerin anlayabileceği biçimde sadeleştirerek, olabildiğince detaylı yazmaya çalışıyorum. İncelediğim kadarıyla da diğer forumlarda ya da sitelerde Sezonsal Verimlilik konusunda bu tür bir kaynak yok. Umarım herkese faydası olur.

Tüh tekere çomak soktuk desene.Eğer olabiliyorsa mesajlarım silinebilir,bence sakıncası yok.

bu konuyu olmaza kilitleyebilirzde xerkes hocam. ama siz karışık olsada yazabilrisiniz daha sonrada sıralayabiliriz. Fluminense arkadaşta silebilrisniz demiş zaten sizler nasıl istyorsanzı o şekilde davarnabiliriz o kilit yetkisi sizdede olması lazım hocam bir bakınız mod paneline.

Forumdaşlar dikkatinizi cekti mi bilmem ama bu sezonsal verimlilik hikaye neden derseniz sezonsal vetimlilik önceki kriterden yüksek cıkıyor tamamen algı yönlendirmesi cünkü düşükle yüksek derece calışma koşullarının ortalaması baz alınıyor yani ihtiyaç derecesindeki koşullar degil biraz daha açarsak insan neden 27 derecede klimayı sogutmak icin kullansın yada 20 derecede ısıtma ihtiyaçı hissetsin sezonsalda bu ortalama daha yüksek ihtiyaçın dışında test edilmiş degerlerOoi sırf yüksek tutabilmek icin umarım anlaşılmıştïr

(26/03/2015, 10:11)necmettin Nickli Kullanıcıdan Alıntı: Forumdaşlar dikkatinizi cekti mi bilmem ama bu sezonsal verimlilik hikaye neden derseniz sezonsal vetimlilik önceki kriterden yüksek cıkıyor tamamen algı yönlendirmesi cünkü düşükle yüksek derece calışma koşullarının ortalaması baz alınıyor yani ihtiyaç derecesindeki koşullar degil biraz daha açarsak insan neden 27 derecede klimayı sogutmak icin kullansın yada 20 derecede ısıtma ihtiyaçı hissetsin sezonsalda bu ortalama daha yüksek ihtiyaçın dışında test edilmiş degerlerOoi sırf yüksek tutabilmek icin umarım anlaşılmıştïr

Arkadaşım bir test yapacaksanız mutlaka bir kritere bağlı olarak yapmanız gerekir. Isıtma soğutma konusunda da Avrupa standartları (TSE yeni TR deki tüm standartlar avrupadan alınır) ısıtma da ortam ısısı 21 derece,soğutmada ise 27 derecedir.

Tüm cihazlar aynı standartlarda yapılan testin sonucu ,ürünleri bir biri ile karşılaştırılması dır önemli olan.Yani 1 e 1 kullanıcının tüketimini tutacağı anlamına gelmez.

Siz bu testeki tüketim miktarının max.%30 nu koyun üstüne yanılmazsınız.Yıllık tüketimi 1275 kw olan 12 lik bir makineyi test değerlerinin çok üstünde ve zaman olarakta çok üstünde kullandım.1700 kw yaktırabildim max.ısıtmada.